“ଲେହୁ ମିତ. . . ଲେହୁ ମିତ. . . ଲେହୁ ମିତ. . . !”
ଅଜଣା ବୁଲାବିକାଳିର ସ୍ୱର ଶୁଣିଲା ପରେ ସ୍ୱତଃ ମନଟା ଆକର୍ଷିତ ହେଲା ଧ୍ୟାନ ଦେବାକୁ କି କ’ଣ ସେ ବିକିବକୁ ଆଣିଛି । ହେଲେ ସଠିକ୍ ବୁଝି ହେଉ ନ ଥାଏ କ’ଣ ସେ ବିକୁଛି । କୌତୂହଳ ଓ ଉତ୍କଣ୍ଠା ସହ ବାହାରକୁ ଆସି ଯାହା ଦେଖିଲି ମନଟା ପାଣିଚିଆ ହେଇଗଲା । ଫୁଙ୍ଗୁଳା ଶରୀର, ନୁଖୁରା ମୁଣ୍ଡ… ଆଦିବାସୀ ଲୋକଟା କାନ୍ଧରେ ଭାରଟେ । ଭାବିଲି ଜଙ୍ଗଲୀ ଜିନିଷ କିଛି ଆଣିଥିବ । ଦେଖିଲା ବେଳକୁ ଭାର ଆଗପଟେ କଳା ମାଠିଆଟିଏ, ଯା’ର ମୁହଁରେ ଗୋଟେ ଆଲୁମିନିୟମ୍ ବେଲା, ଭାର ପଛପଟେ ଗୋଟେ ଡାଲାରେ କ’ଣ ଗୋଟାଏ ମାଛି ଭଣଭଣ ହେଉଥିବା ଜିନିଷ ।
ମୋତେ ଦେଖିଲା ମାତ୍ରେ ସରଳ, ନିରୀହ, ଅମାୟିକ ହସଟେ ହସିଦେଲା, ଯେମିତି ଅନେକ ଦିନର ଜଣାଶୁଣା ।
ପଚାରିଲି କ’ଣ ବିକୁଛୁ ?
କହିଲା, “ଲେହୁ ମିତ. . .”ଲେହୁ. . . ?
ମୁଁ ବୁଝି ନ ପାରି ପାଖକୁ ଯାଇ ଦେଖେ ତ. . . ଆରେ, ୟେ ତ ମହୁ. . . ଗୁଡ଼ ମାଠିଆରେ ଭର୍ତ୍ତି ଗୁଡ଼ ଭଳି ନିଦା ମହୁ । ଭାର ପଛପଟ ଡାଲାରେ ମହୁମାଛି ଭଣଭଣ ମହୁଫେଣା । ଚମତ୍କାର ଦୃଶ୍ୟ ।
ଏତେ ବେଳକୁ ସାଇ ପଡ଼ିଶା କିଛି ଲୋକ ଜୁଟି ଯାଇଥାନ୍ତି ଚାରିପଟେ । ମୁଁ ପୁଣି ପଚାରିଲି, “କେତେ ପଇସା ?”
କହିଲା, “ଖକନ୍ ମିତ. . . ଖକନ୍ ମିତ. . . ।”
ଏତିକି ବେଳକୁ କିଛିଲୋକ ହାତ ପ୍ରସାରୀ ପାପୁଲି ଭର୍ତ୍ତି ମହୁ ନେଇ ଚାଖୁଥାଆନ୍ତି, ଲୋକଟି ଖୁସିରେ ସଭିଁଙ୍କୁ ହାତଖୋଲି ବାଣ୍ଟି ଚାଲିଥାଏ, ଲାଗୁଥାଏ ସେ ବିକିବାକୁ ନୁହେଁ, ବାଣ୍ଟିବାକୁ ଆସିଛି । ତା’ ପାଟିରୁ କେବଳ ସେଇ ଦୁଇଧାଡ଼ି, ଲେହୁ ମିତ. . . ଖକନ୍ ମିତ. . . ।
କାହାରି ମୁଣ୍ଡରେ ପଶୁ ନ ଥାଏ, ସେ କ’ଣ କହୁଛି ବା କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ଲୋକେ ତାକୁ ପାଞ୍ଚ ଟଙ୍କିଆ, ଦଶ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ୍ ଦେଖାଉଥାନ୍ତି, ଯାହାଦେଲେ ବି ସେ ତାକୁ ନେଇ ଅଣ୍ଟାରେ ଖୋସି ଦେଉଥାଏ ଖୁସିରେ, ଲାଗୁଥାଏ, ପାଞ୍ଚ ଟଙ୍କିଆ, ଦଶ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ୍ ସବୁ ତା’ ପାଇଁ ସମାନ । ତା’ ମାପରେ ଆଲୁମିନିୟମ୍ ବେଲାରେ ଥରେ ପାଞ୍ଚ ଟଙ୍କାରେ ବି, ଦଶ ଟଙ୍କାରେ ବି ।
ମୁଁ ଚିନ୍ତା କରୁଥିଲି, ଯଦି ଡାବର ଭଳିଆ କୌଣସି କମ୍ପାନି ଡବା କିମ୍ୱା କାଚ ବୋତଲରେ ଭର୍ତ୍ତିକରି ୟା’କୁ ବିକନ୍ତା, ତେବେ ନିଶ୍ଚୟ ୟା’ର ଅମୂଲମୂଲ ହୁଅନ୍ତା । ବେଳେବେଳେ ଲାଗୁଥାଏ, ୟେ ପ୍ରକୃତରେ ଆଦିବାସୀ ଆଉ ତା’ ଆଣିଥିବା ମହୁ ଶୁଦ୍ଧ ତ, ନା ମିଛରେ କୌଣସି ଖଳ ଲୋକ ଆଦିବାସୀ ବେଶଭୂଷାରେ ଗୁଡ଼କୁ ମହୁ କହି ମୂର୍ଖ ବନାଉଛି । ହେଲେ, ୟା’ର ତ ପଇସା ଲୋଭ ଆଦୌ ନାହିଁ, ଗୁଡ଼ ବି ଯଦି ବିକନ୍ତା, ବେଶି ପଇସାରେ ବିକନ୍ତା ।
ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ପୁଣି ତାକୁ ଦେଖିଲି, ହୋଟେଲ୍ ବାହାରେ କାନ୍ଥକୁ ଆଉଜି ମୋଡ଼ିମାଡ଼ି ହୋଇ ବସି ପତ୍ରଟିଏରେ ଦି’ଟା ଗୁଲ୍ଗୁଲା ଧରି ଆକାଶକୁ ଚାହିଁ ରହିଥାଏ । ମୁଁ ଖୋଜୁଥିବା ଭାର, ଡାଲା କିମ୍ୱା ଖାଲି ମାଠିଆ ପାଖରେ କାହିଁ ବି ଦିଶୁ ନ ଥାଏ । ଭଲ କରି ନିରୀକ୍ଷଣ କଲି, ବାମ ଆଖି ଫୁଲି ନାଲି ପଡ଼ିଯାଇଥାଏ, ଓଠ ଫାଟି ରକ୍ତ ଶୁଖି ଯାଇଥାଏ, ବାହୁ, ଜଙ୍ଘରେ ନୋଳା କଳା ଚମଡ଼ା ଉପରେ ଆହୁରି କଳା ପଡ଼ି ବାରି ହେଉଥାଏ । ଆଖି କୋଣେ ଲୁହ ନଥାଏ, ଅବା ଶୁଖି ଯାଇଥାଏ କେତେବେଳୁ । ଅପଲକ ଦେଖୁଥାଏ ଆକାଶେ, କାହାକୁ ଅଭିସମ୍ପାତ ଢାଳୁଥାଏ, କେଜାଣି !
ମୁଁ ହୋଟେଲ୍ ମାଲିକକୁ ଯାଇ ପଚାରିଲି, “କଣ ହେଲା ୟା’ର, ସକାଳେ ତ କେଡ଼େ ଖୁସି ଥିଲା, ଆମ ସାହିରେ ମହୁ ବିକୁଥିଲା. . . ।”
ଥାନା ବାଲେ ମହୁ କିଣିବା ଲାଗି ଡାକି ନେଇଗଲେ, ଆଉ ୟେ ମୂର୍ଖ ବି ତାଙ୍କ ସାଥିରେ ମହୁ ବିକିବ ବୋଲି ଚାଲିଗଲା. . . ଆଉ କ’ଣ ହେବ ?
କିଛିଦିନ ତଳେ ଖବରକାଗଜରେ ବାହାରିଥିଲା ଚିତ୍ର ସହ, ସହର ଭିତରକୁ ଭୁଲ୍ରେ ପଶି ଆସିଥିବା ଭାଲୁକୁ ଲୋକେ ମାରିଦେଲେ ।
ମନେ ମନେ ଭଗବାନଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ୍ ଦେଲି, ଯାହା ହେଉ, ବଞ୍ଚିଯାଇଛି ।
ସକାଳ ବୁଲା ବିକାଳୀଙ୍କ ଡାକରେ ଏବେ ବି ତାକୁ ଖୋଜିହୁଏ ମୁଁ, ମନ ନ ଚାହୁଁ ଥିଲେ ବି କାନ ଡେରି ଥାଏ କେବେ କେମିତି, ଶୁଭିଯିବ କି ପୁଣି ଥରେ ସେଇ ସରଳ, ନିଷ୍କପଟ ମୁହଁ ଆଉ ତା’ର ଅବୁଝା ଡାକ ।
“ଲେହୁ ମିତ. . . ଲେହୁ ମିତ. . . ଲେହୁ ମିତ. . . ! !”
